top of page

ANTİK ÇAĞLARDA ŞARAP


İnsanlığın şarapla karşılaşmasının nasıl gerçekleştiği bugün hala bilinmemektedir ancak insanların şarap içmeye başladıkları tarihin en azından MÖ 4000'e kadar uzandığı bilinmektedir. Hatta bu tarihin MÖ 6000'e veya daha da geriye gitme ihtimali bulunmaktadır. Mezopotamya yani Dicle ve Fırat nehirlerinin arasından Mısır ve İran'a kadar uzanan bölge antik çağlarda şarap üretiminin doğum yeri olarak kabul edilmektedir. Aynı dönemde Çin'de de şarap üretildiğine dair bazı bulgular bulunmaktadır.

Eski bir Pers hikayesine göre antik çağlardaki krallardan biri çok sevdiği üzümleri herkesten sakınmak için üzerinde "zehir" yazan toprak bir toprak bir kavanoza koyup saklarmış. Bir gün haremindeki mutsuz kadınlardan birisi intihar etmeye karar vermiş ve bu kavanozdaki sıvıyı içmiş fakat ölmeyi beklerken birden içinin fıkır fıkır kaynadığını ve keyfinin yerine geldiğini görmüş. Bu içkiden krala da ikram eden kadın bir anda kralın gözdesi olmuş. Kral da bundan sonra üzümlerin mayalanmaya bırakılmasını emretmiş. İşte o günden sonra erkekler kadınlara içki ikram etmeye başlamışlar.

Pers krallığında şarabın yeri çok önemliydi. Şarabı içerken kadehlerini tanrıların şerefine kaldırmakla kalmaz, maaşlarını da şarapla öderlerdi. Erkekler ayda 10-20 litre kazanırken, kadınlar 10 litre ile yetinirdi. Perslerin şarap yapımında kullandıkları üzümlerin, günümüz üzüm türlerinin ataları olduğu düşünülmektedir.

Eski Mısırlılar üzümleri aşılayarak kendilerinden beklenmeyecek derecede modern bir sistemle şarap üretmişlerdir. Tarihte bilinen ilk budama yöntemlerini geliştiren ve ilk çardakları kuranlar Mısırlılardır. Üzümler büyük tahta fıçılarda ezilerek mayalanırdı. Genellikle bugünkü adı ile "Muscat of Alexandria" yani "İskenderiye Misketi" üzüm türünü kullanarak tatlı beyaz şarap üretmişlerdir. Eski Mısırlılar tanrılarına duydukları saygıyı ifade etmek için cenaze törenlerinde de şarap kullanmıştır. Toplumsal kurallar neticesinde ölen kişinin bedeni ve eşyaları gömülmeden önce şarap ile kutsanırdı.

Bugün İskenderiye üzüm çeşidi genelde karşımıza sofralık üzüm veya kurutulmuş üzüm olarak çıkmaktadır. Bunun dışında az miktarda da olsa İspanyol "Moscatel de Malaga" ve Portekiz'in "Moscatel de Setuba" gibi modern şaraplarında bu üzüme rastlanmaktadır. Üzüm şarabı ağır, tatlı ve koyu altın renginde yapmaktadır.

Mezopotamya da yaşayan Fenikeliler sayesinde asma ve şarap Yunanistan, Sicilya ve kuzey İtalya'ya kadar ulaşmıştır.

Şarap ile ilgili en eski kaynak Eski Ahit'tir. Eski Ahit'e göre büyük tufan sonrası Nuh Peygamber bir asma dikmiş ve şarap yapmıştır. İlk şarap ilk sarhoşluğu getirmiş ve bu da insanların daha ölçülü davranmasına bir ders olmuştur.

Antik çağlarda çocuklar da dahil olmak üzere herkes şarap ve bira içerdi. Bu sanılanın aksine toplumsal bir çöküntü değildi. Çünkü sular bulaşıcı hastalıklar nedeni ile zehirli olduğu için şarabı susuzluğu gidermek için bir alternatif olarak kullandılar. Şarapların alkol derecesi günümüz şaraplarına göre düşük ve tatları sirkeyi andırıyordu. O zamanlar şarap daha çok zenginler tarafından tüketiliyordu halk ise genelde bira içiyordu.

bottom of page